Ησυχία: Η νέα πολυτέλεια

Πότε ήταν η τελευταία φορά που είχατε την εμπειρία της απόλυτης ησυχίας; Χωρίς να χτυπάνε τηλέφωνα, χωρίς να ακούτε κόρνες και τον ήχο της κίνησης των αυτοκινήτων, των κομπρεσέρ ή της τηλεόρασης στο σαλόνι. Χωρίς να σας διακόπτουν συνέχεια οι συνάδελφοι, τα παιδιά σας ή διάφοροι άλλοι, λέγοντάς σας «έχεις μήπως ένα λεπτό;». Η πραγματικότητα είναι ότι ο κόσμος μας έχει γίνει υπερβολικά φλύαρος και πολύβουος και η ησυχία, αυτή η πολύτιμη αίσθηση που μπορεί να μας τυλίξει σαν ένα βελούδινο κάλυμμα, είναι πλέον σπάνια. Ετσι, και μόνο το γεγονός ότι είναι τόσο σπάνια την καθιστά είδος πολυτελείας.

Ζούμε σε έναν πολύβουο κόσμο

Η φασαρία έχει κατακλύσει τον κόσμο μας. Ακόμα και οι ωκεανοί έχουν γίνει πιο θορυβώδεις. Ερευνες δείχνουν ότι οι όρκες έχουν δυσκολίες να επικοινωνήσουν με τα υπόλοιπα μέλη του κοπαδιού τους. Περίπου όπως και εμείς όταν προσπαθούμε να μιλήσουμε στον διπλανό μας σε ένα μπαρ, κάποιες φορές και σε ένα πολύβουο εστιατόριο ακόμα. Ερευνα που διενεργήθηκε πέρυσι στη Βρετανία έδειξε ότι το 81% των ανθρώπων δυσκολεύεται να ολοκληρώσει τη συζήτησή του όταν τρώει έξω. Ετσι, έχει δημιουργηθεί μια καμπάνια, η «Pipedown campaign», την οποία υποστηρίζουν πολλοί διάσημοι και έχει ως στόχο να μας απαλλάξει από τη μουσική που παίζει χωρίς λόγο σε εστιατόρια ή μαγαζιά, δημιουργώντας τελικά περισσότερη βαβούρα παρά ευχαρίστηση. Ο κανόνας είναι απλός: Οσο περισσότερος θόρυβος υπάρχει γύρω μας τόσο περισσότερο κάνουμε και εμείς, με στόχο είτε να ακουστούμε είτε να μπλοκάρουμε τον θόρυβο των άλλων.

Διακοπές ησυχίας:  Η νέα τάση

Μετά τα κοσμικά νησιά, τα μοδάτα θέρετρα και τους δημοφιλείς προορισμούς, η νέα τάση στον τουρισμό είναι τα ερημικά νησιά. Οι διάσημοι επιλέγουν θέρετρα όπου μπορούν να απολαύσουν την ησυχία και να βυθιστούν στην ηρεμία που αυτή προσφέρει. Το σούπερ μόντελ Gisele Bundchen επέλεξε ένα ειδικό κέντρο στο παρθένο δάσος της Κόστα Ρίκα κάνοντας για ένα τριήμερο γιόγκα και συστήνει και σε όλους εμάς 20λεπτα καθημερινά μικροδιαλείμματα όποτε νιώθουμε να μας κατακλύζει η ένταση της καθημερινότητας, όπως κάνει και εκείνη. Η ηθοποιός Emma Watson πέρασε μία εβδομάδα σε ένα ειδικό θέρετρο στον Καναδά με στόχο τον χρόνο με τον εαυτό της. Οι διάσημοι σίγουρα συμφωνούν: Η ησυχία είναι ο νέος τρόπος διαφυγής που μπορεί να λύσει πολλά από τα προβλήματά μας.

Ο θόρυβος απειλεί την υγεία μας

Ο θόρυβος δημιουργεί στρες. Είναι συνδεδεμένος με απαιτήσεις, παρεμβολές, πιέσεις. Από την άλλη πλευρά, η ησυχία και η ηρεμία είναι μια ανθρώπινη ανάγκη, η οποία, τελευταία, μοιάζει να είναι τόσο σημαντική όσο και ο ύπνος ή το φαγητό. Οσο πιο πολυάσχολες γίνονται οι ζωές μας τόσο πιο επιτακτική φαίνεται η ανάγκη για ησυχία, η οποία είναι σημαντική όχι μόνο για την πνευματική αλλά και για τη σωματική μας υγεία. Αρκεί ίσως να σκεφτούμε ότι ο θόρυβος από ένα αεροπλάνο που πετάει στον ουρανό, πάνω από τα κεφάλια μας, αγγίζει πιθανώς τα 110 ντεσιμπέλ και ότι οι ειδικοί τονίζουν ότι η έκθεση σε περισσότερα από 90 ντεσιμπέλ για μεγάλο διάστημα μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες στην ακοή μας.

Ερευνα από το Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα έδειξε ότι, εκτός από τον εκνευρισμό που όλοι γνωρίζουμε ότι μας προκαλούν οι διάφοροι θόρυβοι, ακόμα και αν είναι μικρής έντασης, π.χ. από το ψυγείο ή το air-condition, μπορεί ακόμα και να ευθύνονται για προβλήματα συμπεριφοράς. Αλλη έρευνα, που δημοσιεύθηκε από τις Εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, έδειξε ότι ο δυνατός θόρυβος πάνω από τα 85 ντεσιμπέλ (όσος προκαλείται από ένα μίξερ που δουλεύει στο φουλ) μειώνει τη δημιουργικότητα και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Μάλιστα, η έκθεση σε συνεχή θόρυβο έχει σε διάφορες περιστάσεις συνδεθεί ακόμα και με χαμηλότερο IQ. Φυσικά ο θόρυβος απειλεί και τη σωματική μας υγεία. Αυξάνει το στρες και τις ορμόνες που σχετίζονται με αυτό, τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση. Αντίθετα, η δυνατότητα της πέψης επιβραδύνεται.

Τα λεφτά αγοράζουν την ησυχία;

Κατ’ αρχάς ακούγεται παράξενο, αλλά, καθώς η ησυχία αποτελεί πολυτέλεια, μας προσφέρεται όλο και ακριβότερη. Τα θέρετρα που την παρέχουν γίνονται απαγορευτικά, περισσότερο και από τα πλέον κοσμικά. Ομως η ησυχία είναι επένδυση στον εαυτό μας, στη σωματική και πνευματική μας υγεία και ευεξία, γι’ αυτό και είμαστε όλο και πιο πρόθυμοι να την πληρώσουμε ακριβά. Τα χρήματα αγοράζουν την ησυχία, καθώς οι έχοντες επενδύουν σε γραμματείς και βοηθούς που κρατάνε μακριά τους ενοχλητικούς θορύβους, πληρώνουν ακριβότερα εισιτήρια ώστε να περιμένουν σε ειδικούς χώρους στα αεροδρόμια και να αποφεύγουν την κίνηση και τον θόρυβο που επικρατεί συνήθως σε αυτά.

Ακόμα και οι μηχανές των ακριβών αυτοκινήτων τους παράγουν λιγότερο θόρυβο. Η αλήθεια είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις η ησυχία είναι μια πολυτέλεια των πλουσίων. Ερευνες έχουν δείξει ότι όσο πιο χαμηλό είναι το εισόδημά μας τόσο πιο πιθανό είναι να ακούμε τους γείτονές μας όταν βρισκόμαστε στο σπίτι μας. Επίσης, όσο πιο πλούσιοι είμαστε τόσο πιο μακριά θα μένουμε από τις «πηγές» του θορύβου. Σπάνια θα δούμε ευκατάστατους ανθρώπους να μένουν δίπλα στις γραμμές του τρένου ή πάνω σε μια κεντρική λεωφόρο.

Σημεία ησυχίας για όσους την έχουν ανάγκη

Ομως, το να απολαύσουμε την ησυχία δεν έχει να κάνει μόνο με το να χαμηλώσουμε τις εντάσεις, να αποφεύγουμε τα δημοφιλή μπαρ και να κλείσουμε τα παράθυρά μας. Εχει να κάνει και με το να τιθασεύσουμε την τάση που έχουμε, λόγω των απαιτήσεων της εποχής, να απαντάμε σε όλα τα ερεθίσματα. Να μάθουμε να λέμε όχι και να απέχουμε. Ετσι θα διαφυλάξουμε τον εαυτό μας σε ένα ήσυχο πρωινό ή στην ηρεμία ενός φυσικού τοπίου. Γι’ αυτό και στην Ιαπωνία αναφέρονται στην ησυχία που μας παρέχει η φύση ως «μπάνιο στο δάσος».
Η νέα τάση – «The quiet garden movement» –, που είναι πολύ δημοφιλής στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και αλλού στον κόσμο, είναι να δημιουργηθούν σημεία ησυχίας, σε σπίτια, εκκλησίες, σχολεία, νοσοκομεία κ.α., όπου θα μπορούμε να καταφύγουμε για 20 λεπτά – τόσο έχει υπολογιστεί ότι μπορεί να είναι αρκετό – ξεφεύγοντας από τις πολύβουες και πολυάσχολες πόλεις μας. Είτε θέλουμε να σκεφτούμε, να απομονωθούμε είτε να προσευχηθούμε, να διαλογιστούμε ή να βάλουμε σε σειρά όσα έχουμε στο μυαλό μας, τα σημεία ησυχίας θα είναι εκεί για μας.

Κατακτώντας 20 λεπτά ησυχίας

Πόσες φορές δεν έχουμε ξαπλώσει σε ένα απολύτως ήσυχο μέρος, με το μυαλό μας να μην μπορεί να φύγει από τη δουλειά ή τα όσα μας απασχολούν και μας προβληματίζουν; Ομως, καθώς η ησυχία δεν είναι μόνο η έλλειψη θορύβου αλλά και μια κατάσταση του μυαλού μας, χρειάζεται να προσπαθήσουμε για να την κατακτήσουμε. Ας δούμε πώς:
Καθόμαστε σε ένα ήσυχο μέρος, σε μια καρέκλα με ίσια την πλάτη μας και τα χέρια μας πάνω στα πόδια μας. Ο λαιμός μας θα πρέπει να είναι χαλαρός και το πιγούνι μας να γέρνει ελαφρά προς το στήθος μας. Συγκεντρωνόμαστε στη διαδικασία της αναπνοής και αφήνουμε όλα τα άλλα να «σβήσουν». Αφήνουμε το βλέμμα μας απλανές. Παίρνουμε πέντε αναπνοές, εισπνέοντας από τη μύτη και εκπνέοντας από το στόμα, και στην πέμπτη κλείνουμε τα μάτια μας.
Μετά στρέφουμε το εσωτερικό μας βλέμμα σε κάθε σημείο του κορμιού μας, από τα δάχτυλα των ποδιών ως την κορυφή του κεφαλιού μας, παρατηρώντας πόνους και προβλήματα. Δεν χρειάζεται να προσπαθήσουμε να τα αλλάξουμε, μόνο να τα λάβουμε υπ’ όψιν μας. Διώχνουμε όλες τις σκέψεις. Μετράμε ένα στην εισπνοή και δύο στην εκπνοή, στη συνέχεια τρία στην επόμενη εισπνοή, τέσσερα στην εκπνοή, μέχρι να φτάσουμε στο δέκα. Είναι φυσικό να έρχονται και πάλι σκέψεις στο μυαλό μας.
Σε κάθε τέτοια περίπτωση θα πρέπει να τις διώχνουμε, ξαναφέρνοντας την προσοχή μας στην αναπνοή. Για πόσο; Μέχρι να περάσουν 20 λεπτά, στη διάρκεια των οποίων θα απολαμβάνουμε μόνο την απλή ύπαρξη του μυαλού μας. Οσο πιο πολύ το προσπαθούμε τόσο πιο πολύ θα το καταφέρνουμε και θα απολαμβάνουμε την ησυχία, την ηρεμία και την ακινησία.